Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης το χειρόγραφο του λόγιου Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης Ευσταθίου από τη Μαρκιανή Βιβλιοθήκη της Βενετίας
Γράφει η Μάγδα Καραγιαννιώτου – Μυστικού
Δημοσιογράφος-Εκπρόσωπος F.I.J.E.T
Εικαστικός Συντάκτης
Δημοσιεύτηκε στην
05.10.2022
Με μεγάλο πλήθος Θεσσαλονικέων και ξένων επισκεπτών έγιναν τα εγκαίνια έκθεσης του πολύτιμου χειρόγραφου του Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ευσταθίου για την ιστορία της εκπαιδευτικής κληρονομιάς που μας άφησε παρακαταθήκη
Αν.Διευθ.Α.Μ.Θ Αγγελική Κουκουβού
Όπως ανέφερε στον λόγο της η Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου κα .Αγγελική Κουκουβού το Μουσείο υποδέχεται και παρουσιάζει πρώτη φορά στο κοινό ένα χειρόγραφο που συνδέεται με το λαμπρό παρελθόν της πόλης της Θεσσαλονίκης, την ιστορική συνέχεια της γλώσσας και του ελληνισμού. Ο Αρχιεπίσκοπος Ευστάθιος που έχει χαρακτηρισθεί ο ΄΄ άγιος της ελληνικής φιλολογίας΄΄ με το αυτόγραφο έργο του Παρεκβολαί εις την Ομήρου Οδύσσειαν κρατά το νήμα που ενώνει τον κόσμο της αρχαιότητας με αυτόν του Βυζαντίου. Η νέα αυτή έκθεση είπε του Μουσείου σε συνεργασία με τον Δήμο της Θεσσαλονίκης δίνει την ευκαιρία στον επισκέπτη να γνωρίσει το εμβληματικό αυτό έργο σε έναν χώρο όπου το χειρόγραφο του 12ου αιώνα συνομιλεί άμεσα με το αρχαιότερο χειρόγραφο της Ευρώπης, τον Πάπυρο του Δερβενίου του 4ου αιώνα π.χ. Έκλεισε την ομιλία της λέγοντας ότι κατά την διάρκεια της έκθεσης έχουν προγραμματίσει δρώμενα που θα μεταλαμπαδεύσουν τα μηνύματα του χειρόγραφου.
Το χειρόγραφο αυτό είναι ιδιόχειρό συγγραφικό πόνημα του Ευσταθίου επάνω σε περγαμηνή δέρματος ζώου με ειδική γραφίδα και μελάνι της εποχής του 12ου αιώνα κατά τον οποίο δεν υπήρχαν τα σύγχρονα μέσα γραφής και ενημέρωσης για την αναπαραγωγή του. Αποτελεί ένα από τα δύο αυτόγραφα του Ευσταθίου Marcianus graecus 460 ( Παρεκβολαί εις την Ομήρου Οδύσειαν) το άλλο είναι ο Parisinus Graecus 2702. Την αυθεντικότητα του χειρόγραφου του συγγραφέα που γράφηκε στην Θεσσαλονίκη αναφέρει ο Καρδινάλιος Βησσαρίωνας περίφημος κληρικός , βιβλιόφιλος , Έλληνας στο γένος ο οποίος κληροδότησε την βιβλιοθήκη του στην Γαληνότατη Δημοκρατία της Βενετίας . Έτσι δημιουργήθηκε ο πρώτος πυρήνας της σημερινής Μαρκιανής Βιβλιοθήκης . Ο Βησσαρίωνας λόγω της απώλειας του πρώτου τετραδίου του κώδικα έπρεπε να προσθέσει τον τίτλο του έργου του Ευσταθίου στην πρώτη σελίδα. Η αυθεντικότητα του χειρόγραφου του Ευσταθίου έχει αποδειχθεί από την ορθότητα την εύκοσμη εκτέλεση και τις περιθωριακές προσθήκες. Τα χειρόγραφα του λόγιου Ευσταθίου υπήρξαν πολύτιμα για την μόρφωση και εκπαίδευση σε υψηλό επίπεδο των νέων της εποχής με τις λεπτομερείς και εκτενείς αναφορές στις Παρεκβολές στον Όμηρο. Η μέθοδος εργασίας του είναι περίπλοκη, εντυπωσιακή με μορφολογία , σύνταξη και παραπομπές σε άλλους συγγραφείς που τα κείμενά τους έχουν χαθεί. Η εγκυκλοπαιδική του προσέγγιση έχει την ανάγνωση της αλληγορικού χαρακτήρα συγγραφής του για την Οδύσσεια π.χ. για την Πηνελόπη ως φιλοσοφίας και του Οδυσσέα ως ανθρώπινης ψυχής. Με την χειρόγραφη αυτή διδασκαλία του προσφέρει στους μαθητές του μια συστηματική εισαγωγή στον Ομηρικό κόσμο και δεν αποκαλύπτει την λανθάνουσα αλήθεια των ποιημάτων. Ο Ευστάθιος είναι ο διαχρονικός δάσκαλος που εφαρμόζει την εξηγητική μέθοδο κατά στίχο επηρεάζοντας και την σύγχρονη αντίληψη για το πως πρέπει να σχολιάζουμε ποιητικά κείμενα.
Η έκθεση αυτή είναι συνεργασία του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης με την Αντιδημαρχία Δημοτικής Συνεργασίας Αποδήμου Ελληνισμού του Δήμου Θεσσαλονίκης και παρουσιάζει για πρώτη φορά ένα σπάνιο χειρόγραφο του 12ου αιώνα που φυλάσσεται στην Μαρκιανή Βιβλιοθήκη της Βενετίας. Ο Βυζαντινός κώδικας θα φιλοξενηθεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης δίπλα στον Πάπυρο του Δερβενίου ο οποίος χρονολογείται στον 4ο αιώνα π.χ. και αποτελεί το αρχαιότερο βιβλίο της Ευρώπης. Η έκθεση φιλοξενείται στην αίθουσα της μόνιμης έκθεσης ΄΄ Ο χρυσός των Μακεδόνων΄΄ του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης και θα διαρκέσει από τις 28 Σεπτεμβρίου έως τις 20 Δεκεμβρίου 2022.
Η λαμπρότητα και η θεματική αναφορά των εκθεμάτων του Μουσείου αποπνέουν την ιστορία τον πολιτισμό και την αλυσίδα της συνέχειας της ελληνικής πραγματικότητας του σύγχρονου ελληνικού πνεύματος.
Ώρες επίσκεψης Θερινού ωραρίου:
(15 Απριλίου – 31 Οκτωβρίου) Δευτέρα έως Κυριακή 8 – 22.00
Ώρες επίσκεψης Χειμερινού ωραρίου:
Ώρες επίσκεψης Χειμερινού ωραρίου:
(1 Νοεμβρίου – 14 Απριλίου) Καθημερινά 9 – 16.00
Τιμή εισιτηρίου: 8 ευρώ ( Μειωμένο 4 ευρώ)
Από την 1η Νοεμβρίου έως 31 Μαρτίου η τιμή του μειωμένου εισιτηρίου (4 ευρώ) ισχύει για όλους τους επισκέπτες.
Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
Μανώλη Ανδρόνικου 6 Τ.Θ.50619 Τηλ. 2313310201 email:amth@culture.gr
Μάγδα Καραγιαννιώτου – Μυστικού
Δημοσιογράφος – Εκπρόσωπος FIJET
www.mystikou-karagianniotou.com